ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ (BES) HAKKINDA AÇIKLAMALAR
25.08.2016 tarih ve 29812 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6740 sayılı Kanun’un 1 inci maddesiyle, 4632 sayılı Kanuna sayılı Kanuna Ek 2. Madde eklenerek “çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi” sistemi getirilmiştir.
ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİK SİSETEMİ HANGİ TARİHTE BAŞLAYACAKTIR?
BES otomatik katılım süreci 01 Ocak 2017 tarihinde başlayacaktır.
(Henüz uygulama ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazete’de yayımlanmamıştır.)
Ancak; (Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in 04.12.2016 tarihinde Anadolu Ajansına yapmış olduğu Basın Açıklamasında;
- 1000 ve üzerinde çalışanı olan özel sektör 1 Ocak 2017'de,
-Memurlar (genel ve özel bütçeli idareler) ve 250-1000 çalışanı bulunan özel sektör 1 Nisan 2017'de
-100 ile 249 çalışanı olan özel sektör, 1 Temmuz 2017'de,
-mahalli idareler ve KİT'ler ise 1 Ocak 2018'den
Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren,
-10-49 çalışanı olanlar işverenler aracılığıyla 1 Temmuz 2018'den itibaren,
- 5-9 çalışanı olanlar da 1 Ocak 2019'dan itibaren
sisteme girebilecekleri) şeklinde açıklamada bulunmuştur.
BU DÜZENLEME KİMLERİ KAPSAYACAKTIR?
4632 sayılı Kanuna eklenen bu “Ek madde 2” ile Türk vatandaşı veya 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamında (Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukları; millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. ) olup kırk beş yaşını doldurmamış olanlardan 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre çalışmaya başlayanlar, işverenin bu Kanun hükümlerine göre düzenlediği bir emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dâhil edilecektir.
ÇALIŞANIN KATKI PAYI NE OLACAKTIR?
Çalışan katkı payı, 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının yüzde üçüne karşılık gelen tutardır.
Bu oranı iki katına kadar artırmaya, yüzde bire kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu tutar, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü, bu Kanun hükümleri uyarınca işveren tarafından şirkete aktarılacaktır.
İşveren bu madde uyarınca katkı payını zamanında şirkete aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın 5 inci maddedeki hesaplama yöntemi uyarınca varsa birikiminde oluşan parasal kaybından sorumludur.
Çalışan, otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilir.
ÇALIŞANIN BES’TEN CAYMA HAKKI VAR MIDIR?
Çalışan, emeklilik planına dâhil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip iki ay içinde sözleşmeden cayabilir.
Cayma hâlinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte on iş günü içinde çalışana iade edilir.
Şirket, cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak şekilde fon yönetiminden sorumludur.
Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hâllerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilir.
ÇALIŞANIN İŞYERİNİ DEĞİŞTİRMESİ HALİNDE BES SÖZLEŞMESİ DEVAM EDECEK MİDİR?
Bu madde kapsamında bir emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanın işyerinin değişmesi hâlinde, yeni işyerinde bu madde kapsamında bir emeklilik planı var ise çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılır.
Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması hâlinde çalışan, talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilir, talep etmezse bu madde kapsamındaki emeklilik sözleşmesi sonlandırılır.
Çalışan bu yöndeki talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmek zorundadır.
BES SİSTEMİNE DAHİL OLAN İŞÇİYE DEVLET KATKISI OLACAK MIDIR?
Çalışan adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının % 25’i oranında 4632 sayılı Kanunun Ek 1’inci maddesine göre Devlet katkıda bulunacaktır.
Ayrıca çalışanın cayma hakkını kullanmaması halinde sisteme katılan çalışana bir defaya mahsus olmak üzere bin Türk lirası tutarında ilave Devlet katkısı sağlanacaktır.
Emeklilik hakkının kullanılması hâlinde, hesabında bulunan birikimi en az on yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin yüzde beşi karşılığı ek Devlet katkısı ödemesi yapılır.
ÇALIŞAN MAAŞINDAN KESİLEN KATKI PAYININ SİSTEME ÖDENİP ÖDENMEDİĞİNİ NASIL TAKİP EDECEKTİR?
Bu madde hükmüne göre çalışan katkı payının takip ve tahsil sorumluluğu anlaşma yapıla sigorta şirketine aittir.
Müsteşarlık takip ve tahsil sorumluluğunun bu amaçla yetkilendirilecek bir kuruluşça yerine getirilmesine karar verebilir.
Bankalar, Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili diğer kamu kurumları, çalışan katkı payının takip ve tahsili ile Devlet katkısının hesaplanması için ihtiyaç duyulan verileri, Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslara göre emeklilik gözetim merkezi ile bu maddeye göre takip ve tahsil sorumluluğu ile yetkilendirilecek kuruluşa aktarır.
İşverenler bu madde kapsamındaki yükümlülükleri bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenir.
İşverenin bu madde kapsamındaki yükümlülüklerine ve bu madde uyarınca yürürlüğe konulan düzenlemelere uymaması hâlinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yüz Türk lirası idari para cezası uygulanır.
ÇALIŞAN İŞÇİ BES’TEN EMEKLİ OLABİLECEK MİDİR?
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)’te en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayanlar emekli olabilecektir.
İŞVERENLERİN SORUMLULUĞU NEDİR?
İşverenler, Hazine Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilmiş bir veya birden fazla emeklilik şirketiyle anlaşma yapacaktır.
İşverenler emeklilik sözleşmesi imzalanmasına ilişkin olarak yetkili yöneticilerini belirleyecektir.
İşverenler çalışanlarına emeklilik planı sunmak ve çalışanın ücretinden kesilen katkı payını emeklilik şirketine aktaracaktır.
İşverenler, işçilerden kestikleri katkı payını zamanında emeklilik şirketine aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın birikiminde oluşan parasal kaybından sorumlu olacaktır.
Sosyal Medyada Paylaş
Güncel Haberler
